De reusachtige Boeing B-52 Stratofortress is al sinds 1955 steevast onderdeel van de Amerikaanse Luchtmacht. Maar hoelang vliegt ‘the BUFF’ nog?
De B-52 maakte de eerste vlucht in 1952. In eerste instantie was de B-52 als nucleaire bommenwerper bedoeld die Rusland kon bereiken. Uiteindelijk bleek dat het type voor veel meer doeleinden inzetbaar was. In 1955 werd de eerste B-52 daadwerkelijk in gebruik genomen. Door zijn gigantische afmetingen kreeg de B-52 de bijnaam; “Big Ugly Fat F*****”, ook te interpreteren als; “Big Ugly Fat Fellow”
Ontwikkeling
In het begin verliep de ontwikkeling van het toestel stroef. Boeing had in eerste instantie een prototype, de XB-52, ontwikkeld die veel snelheidsvoordeel had. Maar naast Boeing was ook Convair in de strijd om een strategische bommenwerper te ontwikkelen. Convair had een voorstel gemaakt om de al in dienst zijnde B-36 uit te rusten met straalmotoren. Hierdoor werd het snelheidsvoordeel van de XB-52 al snel irrelevant. De Amerikaanse luchtmacht gaf Boeing toch nog een kans. Als Boeing een volledig met straalmotoren uitgeruste, lange-afstand bommenwerper kon produceren, kreeg Boeing het contract.
Dit nieuws kreeg het team van Boeing op een vrijdag te horen. Boeing besloot de uitdaging aan te gaan en het team van Boeing, geleid door hoofd-ingenieur Ed Wells en aerodynamicus George Schairer, ging in een hotel zitten in Dayton, Ohio. Nog voor de winkels sloten kocht Schairer hout, gereedschap, verf en lijm. Op maandag presenteerde het team een zilver geverfd houten model van de herontworpen B-52. Dit model is tot op de dag van vandaag te bewonderen in het hoofdkantoor van Boeing.
Boeing kreeg het contract. In totaal zijn er 744 B-52’s geproduceerd. In het begin waren er meerdere technische problemen met de B-52. Er was zelfs een korte periode dat alle B-52’s aan de grond werd gehouden. Een groot probleem was dat veel taxibanen en landingsbanen niet sterk genoeg waren voor het enorme gewicht van de B-52. Daarnaast had het brandstofsysteem veel problemen en had vaak de neiging om te lekken. Desondanks bleek de B-52 een ontzettend flexibel en adaptief toestel.
Spanningen
Tijdens de ‘Koude Oorlog’ waren de spanningen dusdanig hoog dat Amerika tussen 1961 en 1968, 24/7 een B-52 in de lucht hield, beladen met nucleaire wapens. Het toestel vloog langs de grenzen van de voormalige USSR op en neer om een reactie te geven wanneer Rusland een nucleaire bom op Amerika zou werpen. Dit was mogelijk omdat de B-52 al van zichzelf een ontzettend lang bereik heeft en omdat de B-52 ook in de lucht kan bijgetankt worden. Deze operatie kreeg de naam; Operation Chrome Dome.
Brede inzetbaarheid
Omdat de B-52 al zolang in dienst is, moet het toestel constant worden aangepast aan de nieuwe eisen en technologische standaarden van de gegeven tijd. Tijdens de Vietnam oorlog werd het toestel gebruikt om ‘tapijtbombardementen’ uit te voeren. Bij een aantal toestellen werd het bommenruim vergroot (B-52D ‘Big Belly’ conversie) zodat er maar liefst 108 bommen konden worden vervoerd. Vanaf de jaren zeventig moest de B-52 kruisraketten kunnen lanceren. Het toestel werd zonder problemen aangepast, later werd de B-52 ook geschikt gemaakt om lasergestuurde bommen te lanceren. De B-52 is ook operationeel ingezet in de Golfoorlog van 1991, de oorlog in Irak en Afghanistan en recent tijdens het conflict in Syrië. Dit weerspiegelt wederom de brede inzetbaarheid van het toestel.
De redding van de B-52
Het jaar is 1976. Het Amerikaanse volk staat op het punt om een nieuwe president te kiezen. Rond deze tijd wordt ook de Rockwell B-1 Lancer ontwikkeld. Deze strategische bommenwerper kan ook nucleaire bommen werpen maar met een veel grotere snelheid. De B-1 kan namelijk supersonisch vliegen. Het grote nadeel van de B-1 zijn de kosten. Het project werd deel van de campagne van beiden kandidaten; zittend President Gerald Ford en concurrent Jimmy Carter. President Ford wil de B-52 vervangen door de snellere B-1. Carter wilde daarentegen de B-52 behouden omdat deze ontzettend veel kosten zou besparen. Uiteindelijk wint Carter de verkiezingen dus blijft de B-52 voortbestaan.
Kosten
De relatief lage kosten lijken tot op de dag van vandaag te redding voor de B-52. Alle B-52’s die nog in dienst zijn, zijn al lang aangeschaft en volledig afbetaald. De kosten die nog gemaakt moeten worden zijn voor aanpassingen aan nieuwe technologieën. En ook hier blijkt de B-52 erg adaptief in te zijn. Ondanks dat de kern van de technologie nog stamt uit de tijd toen Elvis Presley de hitlijsten bestormde.
Een ander groot voordeel van de B-52 blijft het feit dat de capaciteit voor wapens ontzettend groot is. De B-52 kan tot wel bijna 32.000 kilo aan bommen meenemen. Daarnaast kan bijna elk wapen in het arsenaal van de Amerikaanse luchtmacht worden meegenomen.
Toekomst voor “the BUFF”
De B-52 lijkt onvermoeibaar. Het toestel is onmisbaar in de vloot van de Amerikaanse luchtmacht en zal dat voor de komende jaren ook blijven. De Amerikaanse luchtmacht is in 2018 begonnen met een programma – Commercial Engine Replacement Program, ofwel CERP – om alle motoren van de 76 nog actieve B-52’s te vervangen met zuinigere en krachtigere motoren. Momenteel zijn Pratt & Whitney, General Electric en Rolls-Royce kandidaten om het contract te krijgen dat in mid-2021 wordt toegekend.
Met de nieuwe motoren moet de B-52 tot 2050 – u leest het goed – in dienst blijven. Dit zou “the BUFF” tot het langst dienende militaire toestel ter wereld maken. Er zijn momenteel B-52 vliegers actief waarvan hun grootouders ook vlieger waren van hetzelfde toestel. En de kans is groot dat daar nog extra generaties bij gaan komen. “The BUFF” leeft voort.
Bekijk hieronder nog enkele foto’s uit ons archief:
